Kolizja korytarza 6 ze strefą buforową kopalni soli Wieliczka
Korytarze Kopalni Soli Wieliczka mają długość ok. 245 km. Jak pokazuje poniższa mapa, przebieg korytarza 6 przecina obszar zasięg korytarzy i strefy buforowej Kopalni Soli Wieliczka w rejonie Świdówki. Mapa jest dostępna na stronie poświęconej światowemu dziedzictwu UNESCO. Zgodnie z założeniami, korytarz 6 ma w tym rejonie prowadzić w tunelu, co dodatkowo stwarza poważne zagrożenie dla zabytku. W przypadku, w którym nie powstanie w tym miejscu tunel, konieczne będą liczne wyburzenia.
Rys. 1 Mapa zasięgu korytarzy Kopalni Soli Wieliczka wraz ze strefą buforową
https://swiatowedziedzictwo.nid.pl/wpis/wieliczka/
Powierzchnia dobra w postaci Kopalni Soli Wieliczka wynosi 969 ha, a powierzchnia strefy buforowej 244 ha. Przeprowadzenie drogi ekspresowej S7 na przecięciu z terenem dobra wpisanego na listę światowego dziedzictwa może się spotkać ze stanowczym sprzeciwem UNESCO. Podobnie miało to miejsce w przypadku obozu KL Auschwitz I na terenie Oświęcimia. W tamtym przypadku nie miała nawet miejsca kolizja drogi i obozu. W przypadku wariantowania drogi ekspresowej S1 i obwodnicy Oświęcimia w nieodległej bliskości KL Auschwitz istniało realne zagrożenie, że UNESCO wykreśli ten zabytek z listy światowego dziedzictwa. Pod tym względem korytarz 6 jest najbardziej niekorzystny ze wszystkich zaproponowanych korytarzy wynikowych.
Podkreślenia wymaga, iż realizacja wariantu nr 6, który od rejonu Świdówki będzie przebiegał w tunelu, koliduje w tym miejscu ze strefą buforową Kopalni Soli Wieliczka. Podkreślenia wymaga, iż tunel, w szczególności o tak dużej długości, może powodować tzw. efekt piętrzenia wód podziemnych (ang. dam effect). Może prowadzić to do katastrofalnego w skutkach podmywania i osiadania terenów sąsiadujących z tunelem, a także wysychania studni głębinowych. Zaburzenie stosunków wodnych może zagrozić integralności unikatowego zabytku, jakim jest Kopalnia Soli Wieliczka.
gospodarka wodna w rejonie kopalni a zagrożenia
Jak można przeczytać na stronie internetowej Kopalni Soli Wieliczka: „Zabytkowy charakter wyrobisk, znaczna objętość wydrążonych na przestrzeni wieków pustek, plastyczność górotworu i wiele innych czynników sprawiają, że ochrona tak dużej i zabytkowej kopalni, jak Wieliczka, to proces wieloletni oraz kosztowny. W finansowaniu prac kopalnię wspiera Skarb Państwa. W wielickiej kopalni obecnie notowanych jest 145 naturalnych wycieków o średnim zasoleniu NaCl (chlorek sodu): 128,83 g/dm3. Zasolone wody kopalniane są zagrożeniem dla środowiska naturalnego, dlatego tak ważne jest ich monitorowanie, a także podejmowanie działań mających na celu zmniejszenie ilości wycieków i wielkości dopływów do wyrobisk górniczych. Migrując w głąb górotworu solnego wody rozpuszczają go, tworząc przestrzeń dla kolejnych wycieków. Równocześnie wzrasta zasolenie wód. Kopalnia bada m.in. sytuację wodno-górniczą w złożu Wieliczka i pobliskim złożu kopalni otworowej w Baryczy, poziom wód czwartorzędowych, wpływ robót górniczych na zmianę stosunków wodnych na powierzchni.
Z uwagi na wcześniejsze doświadczenia i politykę prośrodowiskową obserwacje oraz analizy dla kluczowych wycieków prowadzone są ze znacznie większą częstotliwością niż ta wymagana przepisami. Ograniczanie dopływów pozwala lepiej chronić zabytkowe komory, chodniki, szyby. Zadanie realizowane jest poprzez wodoszczelne wypełnienie iniektami wyrobisk przy północnej granicy złoża. Dzięki termu złoże izolowane jest od zawodnionych, sąsiadujących z nim, warstw chodenickich. Prowadzona przez kopalnię polityka środowiskowa jest także zobowiązaniem do eliminowania, w miarę możliwości technicznych, innych negatywnych wpływów wycieków kopalnianych na środowisko, takich jak: osiadanie gruntu, spękania górotworu, szkody górnicze. Zjawiska te ogranicza się, prowadząc prace górnicze i modernizacje infrastruktury technicznej”.
Górotwór zatem nadal pracuje, a zasolone wody powodują niekorzystne skutki dla podziemnego zabytku, jak i mogą powodować zagrożenie dla obiektów znajdujących się na powierzchni.
https://www.kopalniawieliczka.eu/ochrona-srodowiska/